1. Wat is bedplassen?
2. Wat zijn de meest courante oorzaken van bedplassen?
3. Aanpak bedplassen ’s nachts: diagnose?
4. Aanpak bedplassen ’s nachts: de juiste behandeling?

1. Wat is bedplassen?

‘Bedplassen’, in de medische wereld gekend als ‘enuresis nocturna’, wordt omschreven als volledige blaaslediging tijdens de nacht (onbewust en ongewild plassen tijdens de slaap) bij kinderen ouder dan 5 jaar. Een kind zal in principe vanzelf ’s nachts droog worden zodra het ook overdag reeds een aantal maanden droog is. Tot de leeftijd van 7 jaar is bedplassen niet ongewoon. Het therapeutisch droogtrainen van een kind mag volgens de gangbare consensus starten vanaf ongeveer 6 jaar.

In de praktijk spreekt men van ‘enuresis nocturna’ zodra een kind van 5 jaar gedurende de laatste 3 maanden minstens tweemaal per nacht in bed heeft geplast of zodra een kind van 7 jaar of ouder ten minste eenmaal per maand in bed plast. Indien er geen andere aandoeningen of symptomen zijn (lage urineweg symptomen of blaasdysfuncties), dan spreekt men over monosymptomatische enuresis. Kinderen met deze vorm van bedplassen hebben enkel plasklachten tijdens de nacht.

Regelmatig gaat bedplassen gepaard met bijkomende symptomen, in dat geval spreekt men van niet-monosymptomatische enuresis. Kinderen met deze vorm van bedplassen hebben meestal ook overdag last van urinaire klachten. Frequent voorkomende symptomen zijn:

• Abnormale plasfrequentie (bv. vele kleine plasjes)
• Broekplassen overdag
• Urgentie
• Uitstelgedrag
• Een zwakke urinestraal
• Onderbroken plas
• Een gevoel van onvolledige blaaslediging
• Nadruppelen
• Pijn bij het plassen

2. Wat zijn de meest courante oorzaken van bedplassen?

Het is vaak moeilijk te bepalen wat bedplassen precies veroorzaakt, maar verschillende factoren kunnen hierin een rol spelen. Van de kinderen die last hebben van bedplassen kent de grootste groep een normale ontwikkeling, maar toch is er een stoornis bij het vullen van de blaas, bij het legen van de blaas, of een combinatie van beide.

Frequent voorkomende oorzaken zijn:

A. Problemen die hun oorsprong vinden bij het vullen van de blaas:

1. Blaascapaciteit
   De ontwikkeling van de blaas verloopt niet bij alle kinderen even snel. Het kan dus zijn dat de blaas van uw kind wat te klein is in functie van de leeftijd. In dat geval is de blaas niet sterk genoeg om de urine vast te houden, waardoor deze als het ware gaat overlopen.
2. Overactieve blaas
   Wanneer de blaasspier reeds bij het vullen van de blaas samentrekt, leidt dit tot een verhoogde aandrang, frequent plassen en soms urineverlies. Tijdelijke hulpmiddelen zoals anti-bedplassenbroekjes en absorberend ondergoed kunnen in deze fase ondersteuning bieden, al nemen ze de oorzaak zelf niet weg.

B. Problemen die hun oorsprong vinden bij het legen van de blaas:

1. Verstoring van de hormonen
   Iedere mens maakt gedurende de nacht een hormoon aan, het anti-diuretisch hormoon. Dit zorgt ervoor dat de productie van urine vermindert. Wanneer dit hormoon onvoldoende wordt aangemaakt, maakt men teveel urine aan, met meer nachtelijk plassen tot gevolg.
2. Disfunctioneel plassen
   Wanneer een kind zich onvoldoende ontspant tijdens het plassen, is er sprake van een onderbroken plas.
3. Onderactieve blaas
   Extreem uitstelgedrag (vaak bij meisjes) leidt tot een lage plasfrequentie, waardoor een onderactieve blaas kan ontstaan. Dit zorgt ervoor dat een kind moet persen en vaak niet volledig leeg plast. Dit geeft ook vaak aanleiding tot urineweginfecties.

3. Aanpak bedplassen ’s nachts: diagnose?

Voor een goede behandeling van bedplassen is het uitermate belangrijk dat de diagnose juist wordt gesteld. Indien uw kind regelmatig in bed plast, is het altijd een goed idee eerst uw huisarts te raadplegen. Deze kan op basis van een eenvoudig onderzoek alvast bepaalde lichamelijke aandoeningen uitsluiten en advies geven omtrent een plan van aanpak.

Is er sprake van een monosymptomatische enuresis (uw kind heeft enkel last van bedplassen en vertoont geen afwijkende symptomen overdag)? Dan volstaat vaak een plaswekkertraining, op voorwaarde dat dit op de juiste wijze wordt toegepast. Bij niet-monosymptomatische enuresis zal men op basis van de eerder vermelde symptomen de meest geschikte therapie voorstellen.

Oplossingen voor bedplassen beginnen dus altijd met een correcte diagnose, aangevuld met observatie van factoren zoals leeftijd, patroon van het bedplassen, drink- en plasgewoonten en bijkomende klachten. Voor sommige gezinnen kan het tijdelijk gebruik van anti-bedplassenbroekjes of sensorbroekjes een praktische ondersteuning zijn.

4. Aanpak bedplassen ’s nachts: de juiste behandeling

a) Algemene richtlijnen
Bijna 1 bedplasser op 6 wordt spontaan droog. Met enkele eenvoudige initiatieven kan u dit proces bevorderen:

• Leg uit dat bedplassen een vaak voorkomend fenomeen is waarvoor geen enkel kind zich hoeft te schamen.
• Informeer uw kind over hoe de blaas werkt, bijvoorbeeld met het Charco Spookboekje.
• Neem enkele voorzorgen, zoals vlak voor het slapengaan plassen, overdag regelmatig laten drinken en plassen, en ’s avonds melkproducten en frisdranken vermijden.

b) De plaswekker
Het gebruik van een plaswekker vormt één van de meest efficiënte oplossingen voor bedplassen. Het slagingspercentage bij monosymptomatische enuresis bedraagt rond de 85%. Het systeem werkt eenvoudig, maar vraagt een correcte opstart en voldoende motivatie bij zowel ouder als kind.

Bij ons zijn verschillende modellen beschikbaar, afgestemd op de leeftijd en situatie van uw kind. Daarbij kunnen anti-bedplassenbroekjes in de beginfase voor extra zekerheid zorgen, zodat de behandeling rustiger kan worden opgebouwd.

Ontvang persoonlijke begeleiding en kies de juiste aanpak